Bijscholing Bedrijfseconomie #3: Samenleven

Romantisch: man vraagt vrouw ten geregistreerd partnerschap

‘Ik zei meteen: ja misschien wel verstandig’

Het was het mooiste moment uit het leven van de 29-jarige Betty. Gisteren vroeg haar grote liefde Karel haar ten geregistreerd partnerschap. Plaats van het romantische delict was Betty’s favoriete all-you-can-eat restaurant in Bavel. “Het was zo schattig,” glundert Betty. “Zomaar plotseling, midden in het buffet, legde hij zijn vork neer, en ging op zijn knieën. Voor een seconde of vijf keek hij mij indringend aan en vroeg toen of ik zijn fiscaal partner wilde zijn om zo samen verschillende belastingvoordelen te genieten, oplopend tot wel 15 procent!” Betty straalt nog steeds als ze eraan terugdenkt. “Ik zei meteen: ja misschien wel verstandig.” (bron: speld.nl)

Op 1 augustus 2018 start het nieuwe programma bedrijfseconomie voor havo en vwo. ‘Bijscholing Bedrijfseconomie’ is een serie blogposts over de nieuwe onderwerpen in het examenprogramma, met lesideeën, leestips en (af en toe) huiswerk. In deel 3 gaan we in op ‘samenleven’, een nieuw onderwerp in het examenprogramma.

Nieuwe onderwerpen: beleggen en samenleven

We schreven eerder dat financiële zelfredzaamheid een belangrijke plaats heeft gekregen in het nieuwe examenprogramma. Het vertaalt zich in onderwerpen als lenen, sparen, beleggen en samenleven.

image

Cumulus brengt samenhang tussen deze onderwerpen in het thema Geldzaken door te beginnen met een grote overkoepelende praktijkcasus: de financiële situatie van de familie de Boer.

In het onderwerp ‘Ontvangsten en uitgaven’ beginnen de leerlingen met het scheppen van orde in de maandelijkse ontvangsten en uitgaven van Eva, Mark en hun twee kinderen. Eva en Mark (geregistreerd partners) hebben een lineaire hypotheek, doorlopend krediet en DUO-studieschuld, sparen op een spaarrekening en -deposito, hebben verschillende verzekeringen afgesloten en krijgen te maken met een erfenis van een tante en schenkingen van hun ouders. Ze beleggen via het pensioenfonds van ambtenaar Mark. Al deze onderwerpen komen in de rest van het thema uitgebreid terug.

Het onderwerp ‘samenleven’ is een gloednieuw onderwerp in het nieuwe examenprogramma dat bestaat uit vier delen: trouwen, scheiden, erven en schenken. De eindtermen voor havo en vwo zijn identiek.

Samenleven

In domein B staan onder eindterm 11.4 (de financiële en wettelijke consequenties van samenwonen, trouwen, scheiden, schenken en erven noemen) de volgende vijf sub-eindtermen:

  • 11.4.1 de verschillende registratievormen voor samenwonen noemen.
  • 11.4.2 de verschillen tussen “huwelijkse voorwaarden” en “ in gemeenschap van goederen” noemen.
  • 11.4.3 de wettelijke consequenties van scheiden op het gebied van scheidingsprocedure, partnerpensioenrechten en alimentatie noemen.
  • 11.4.4 de wettelijke en fiscale consequenties inzake schenking als gevolg van de schenkovereenkomst noemen.
  • 11.4.5 de wettelijke en fiscale consequenties inzake erven op het gebied van erfgerechtigden, aanvaarden of verwerpen van de erfenis en de successierechten noemen.

De belangrijkste begrippen die in de syllabus worden genoemd vormen samen een hele waslijst:

  • samenwonen zonder samenlevingscontract
  • samenwonen met samenlevingscontract
  • trouwen
  • geregistreerd partnerschap
  • in gemeenschap van goederen
  • op huwelijkse voorwaarden/ partnerschapsvoorwaarden
  • scheidingsprocedure
  • partnerpensioenrechten
  • alimentatie / onderhoudsverplichting
  • overeenkomst om niet
  • onder bewind
  • uitsluitingsclausule
  • schenkbelasting
  • belastingvrijstelling
  • vrijstellingen bij schenkingen aan ANBI
  • testament
  • erfgenamen
  • onterven
  • legitieme portie
  • verwerpen
  • aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving / beneficiair aanvaarden
  • zuiver aanvaarden
  • successierechten

En daar schrokken de meeste deelnemers tijdens de eerste nascholingsbijeenkomst bedrijfseconomie nogal van. Moeten de leerlingen dit echt allemaal kennen? Het antwoord van lerarenopleider Henri van den Hout: “Ja”.

Wat kunnen we verwachten?

De eindtermen uit de syllabus leggen de nadruk op het handelingswerkwoord ‘noemen’. De door het CvTE gepubliceerde voorbeeldopgaven Stephen en Imke en Chris en Carolien (beide opgenomen in Cumulus) laten echter zien dat er meer van de leerlingen zal worden gevraagd dan ‘noemen’. Met behulp van context en extra uitleg in de vorm van bronnen komen de beheersingsniveau’s ‘toepassen’ en ‘analyseren’ ook voorbij. De verwachting is dat dit binnenkort in een licht herziene versie van de syllabus wordt verwerkt. Het zal waarschijnlijk ook een onderwerp van gesprek zijn tijdens de workshop van Jan Stevens en Jan Straver op de VECON studiedag op 22 maart. Het CvTE en Cito verzorgen op de studiedag een workshop over het nog te publiceren voorbeeldexamen Bedrijfseconomie havo. De deelnemers krijgen ter plekke een exemplaar van het concept voorbeeldexamen uitgereikt. Inschrijven dus!

Al met al is de conclusie dat – net als bij het nieuwe onderwerp Beleggen (vwo) – een groot aantal docenten voor dit onderwerp flink wat kennis moet bijspijkeren. Om te beginnen door meer te lezen over de juridische consequenties van trouwen, scheiden, erven en schenken (bijvoorbeeld via notaris.nl, belastingdienst.nl en rijksoverheid.nl).

In Cumulus hebben we de eindtermen van het CvTE onder andere vertaald in een aantal grote opgaven waarin de leerlingen zelf op zoek gaan naar de benodigde gegevens. Ter voorbereiding op de lessen kunnen docenten deze opgaven natuurlijk ook maken met behulp van de gratis demo.

Geef opmerkingen door aan de Cumulus redactie

Heb je na het maken van de opgaven suggesties voor het verder verbeteren van de lessen en opgaven in het onderwerp ‘samenleven’? Geef het door aan de Cumulus redactie. Cumulus is namelijk continu in ontwikkeling. Een lesmethode is nooit af. De actualiteit haalt voorbeelden in, de syllabus wordt aangepast, docenten bedenken mooie, nieuwe lesideeën. Als docent kun je via het platform feedback geven of aanvullingen leveren op al het lesmateriaal. Samen met de redactie worden deze suggesties en verbeteringen verwerkt, wekelijks verschijnen er updates aan het lesmateriaal.

In de volgende blogpost is het thema ‘Ondernemerschap’ aan de beurt.

Zoals altijd zijn we benieuwd naar reacties op dit blog. Reageer onder ‘comments’!

* * *

Over Cumulus

Cumulus combineert de kracht van digitaal en papier in nieuwe lesmethodes economie en bedrijfseconomie. Lees meer over de slimme combinatie van digitaal en papier op cumulus.co. Of bezoek een regiobijeenkomst, bijvoorbeeld op 21 februari in Zoetermeer en op 22 februari in Almelo. Neem voor meer informatie contact op met de redactie.

Share